การเลือกขนาดเครื่องสำรองไฟ UPS สำหรับคอมพิวเตอร์

ก่อนจะถามว่าจะซื้อ UPS ขนาดเท่าไร่ดีนั้น จะต้องมาดูกันว่าคอมพิวเตอร์ (Computer) ที่เราใช้อยู่กินไฟเท่าไหร่? หรือเรียกกันว่า (Power Consumption) ซึ่งมีหน่วยเป็นวัตต์ Watts ย้ำนะครับว่า มีหน่วยเป็นวัตต์ Watts ทำไมต้องย้ำ ก็เพราะว่าเจ้า UPS ที่โฆษณากันทั่วๆ ไปในท้องตลาดนั้น ชอบบอกขนาดเป็น VA เช่น 1000VA ซึ่งต้องขอบอกไว้ก่อนนะครับว่า เจ้าหน่วย VA กับ W (Watts) นั้น มีค่าไม่เท่ากันนะครับ อยากรู้รายละเอียดว่า VA กับ Watts ต่างกันอย่างไร ให้กดไปอ่านที่ สามเหลี่ยมกำลังไฟฟ้า P, Q, S คืออะไร? แต่ตอนนี้ให้รู้ไว้ว่า ค่า Watt ที่ตัว UPS จะน้อยกว่าค่า VA เสมอเช่น UPS ของ APC รุ่น SMT1000I จะมีค่ากำลังไฟฟ้า 700Watts / 1kVA (1000VA = 1kVA) หมายความว่า ตัว UPS นี้กินไฟ 1000VA แต่จ่ายไฟให้คอมพิวเตอร์ของเรา แค่ 700Watts นะครับ

ตอนนี้เรามาดูกัน ว่าคอมพิวเตอร์ของเรากินไฟเท่าไหร่? ในส่วนนี้ผมแบ่ง คอมพิวเตอร์ ออกเป็น 3 แบบตามนี้ครับ

1. Laptops หรือ Notebooks
2. Desktops
3. All In One PC

Laptops หรือคอมพิวเตอร์โน๊ตบุ๊ค Notebooks กินไฟ เท่าไหร่นั้น เรามีวิธีดูอยู่ 2 แบบ คือ

1.ดูที่ตัวเครื่อง ซึ่งโดยปกติแล้วจะอยู่ที่ด้านหลังของเครื่อง จากรูปด้านล่างเป็นตัวอย่างของ Notebook DELL ด้านซ้าย และ MacBook Pro ด้านขวา ซึ่งสามารถเอามาคำนวณหาค่ากำลังไฟฟ้าที่ต้องใช้ได้ แต่จำเป็นคิดค่าประสิทธิภาพของตัว Adapter ที่จ่ายให้กับ ตัว Notebook ด้วย ซึ่งโดยปกติแล้วประสิทธิภาพเฉลี่ยของตัว Adapter ตามมาตรฐาน Energy Star Level V จะขึ้นอยู่กับภาระโหลด ยิ่งใช้โหลดมากๆ ประสิทธิภาพย่อมสูง แต่เรามักจะนิยมเสียบปลั๊ก Notebook ไว้ตลอดเวลา นั่นหมายความว่าตอน Battery ใกล้หมด ประสิทธิภาพอาจจะสูงถึง 100% แต่เมื่อชาร์จแบตเตอรี่จนใกล้เต็มแล้วประสิทธิภาพอาจจะเหลือแค่ 25% ดังนั้น ในการหาค่ากำลังงานที่ใช้ ผมจึงขอคิดประสิทธิภาพที่ประมาณ 50% นะครับ ซึ่งถ้าประสิทธิภาพเป็นค่านี้ ตัว Notebook DELL ก็จะสามารถคำนวนหาค่ากำลังงานอินพุตได้จากแรงดันคูณกับกระแสไฟฟ้า แล้วหารด้วยค่าประสิทธิภาพ 50% = 0.5 ซึ่งเมือคิดแล้วจะได้ค่า (19.5 x 6.7)/0.5 = 261Watts

และคำนวนหาค่ากำลังไฟฟ้าขาเข้าที่ต้องการใช้ของ MacBook Pro ก็จะได้ (20.2 x 4.3)/0.5 = 173Watts

Notebook DELL	MacBook Pro Apple

2. ดูที่ตัวอะแดปเตอร์ หรือสายชาร์จ (Notebook Adapter) จากรูปด้านล่างเป็นตัวอย่างของ Notebook DELL ด้านซ้าย และ MacBook Pro ด้านขวา ซึ่งจะเห็นได้ว่า DELL จะต้องใช้แรงดันไฟฟ้า (V) ทางด้านขาเข้า Input อยู่ที่ 100VAC และกระแสไฟฟ้า (I) ทางด้านขาเข้า Input อยู่ที่ 2.5A (เป็นค่ากระแสสูงสุดที่แรงดันต่ำสุด ซึ่งถ้าใช้แรงดันสูงกว่านี้ค่ากระแสที่ใช้จะลดลงเอง แต่กำลังไฟฟ้าที่ใช้ก็เท่าเดิม) ดังนั้นเมื่อนำมาคำนวนหาค่ากำลังไฟฟ้าจากสูตร P = V * I ก็จะได้ค่า 250Watts = 100 * 2.5 ดังนั้นการที่จะให้ตัว Notebook ตัวนี้จ่ายกำลังไฟฟ้าได้ 130Watt นั้น จะต้องใช้พลังงานไฟฟ้าด้านขาเข้าสูงสุดไม่เกิน 250Watts นั่นเอง ซึ่งถ้าคิดออกมาเป็นค่าประสิทธิภาพ (Power Efficiency) กำลังไฟฟ้าขาออกหารด้วยกำลังไฟฟ้าขาเข้า หรือ (Pout / Pin)*100 ก็จะได้ประมาณ (130/250)*100 = 52%

แต่ถ้ามาดูที่ตัว MacBook Pro Apple บ้าง ก็จะเห็นว่าสามารถจ่ายกำลังไฟฟ้า ที่ USB Type C ได้สูงสุด 87 Watts แต่ไม่ได้บอกถึงแรงดันไฟฟ้า และกระแสไฟฟ้าขาเข้าที่ต้องใช้ ดังนั้นเราเลยลองประมาณค่าที่ประสิทธิภาพของตัว Adapter ที่เท่ากับของ Dell คือ 52% ดังนั้นการที่ตัว Adapter ตัวนี้จะต้องจ่ายกำลังไฟฟ้าให้ได้ 87 Watts จะต้องใช้กำลังไฟฟ้าขาเข้า (Power Input) ประมาณ 87/52% = 167.30Watts ปัดขึ้นเป็น 168Watts

Notebook DELL	MacBook Pro Apple

จากตัวอย่างข้างบน เราก็สามารถหาค่ากำลังไฟฟ้าสูงสุดที่จำเป็นต้องใช้ เพื่อสามารถทำให้ Notebooks ของเราทำงานแบบ 100% ตลอดเวลาได้แล้ว ซึ่งสรุปให้เห็นดังนี้

จากตารางด้านบนจะเห็นได้ว่าถ้าจะหาตัวเครื่องสำรองไฟฟ้า UPS มาให้กับตัว Laptop ทั้งสองตัวนี้ ถ้าเป็น Notebooks DELL จะต้องใช้ UPS ที่มีขนาดมากกว่า 261 Watts ขึ้นไป แต่ถ้าเป็น MacBook Pro Apple จะต้องใช้ UPS ที่มีขนาดมากกว่า 173 Watts ขึ้นไปก็เพียงพอ ซึ่งถ้ามาดูขนาด UPS ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดก็พบว่ามีขนาด 600VA ซึ่งสามารถจ่ายกำลังไฟฟ้าได้ประมาณ 360 Watts โดยเราขอแนะนำให้ดู 2 รุ่น เป็นตัวอย่างดังนี้

1. SOCOMEC NETYS PE UPS เครื่องสำรองไฟ รุ่น NPE-0650VA  ขนาด 650VA, 360Watts
2. APC เครื่องสำรองไฟ รุ่น BR500CI AS ขนาด 500VA, 300Watts

PC แบบ Desktops กินไฟเท่าไหร่ นั้นสามารถดูได้จากส่วนประกอบของคอมพิวเตอร์ดังนี้

1. ตัวสวิทชิ่งเพาเวอร์ซัพพลาย (Switching Power Supply)
2. ตัวหน้าจอคอมพิวเตอร์ (Monitor Display)